Voor het klimaat
telt elke cent
Voor het klimaat telt elke cent
Voor het klimaat telt elke cent
telt elke cent
Voor het klimaat telt echt élke cent. Ook jouw centen, die ‘maar gewoon bij de bank’ staan, tellen dubbel en dik mee. Zelfs erover praten is al een krachtig signaal.
Waarom kies jij voor een bepaalde bank? Omdat je ouders er al klant waren? Omdat er dichtbij een kantoor is? Omdat ze de beste app hebben? Of denk je bij die keuze ook aan het klimaat?
De meeste mensen staan wellicht nooit echt stil bij hun keuze voor een bank. Tenzij een zeldzame keer als ze voor een lening op zoek gaan naar de laagste rente, om daarna de rest van hun leven trouwe klant te blijven.
Nochtans is het een belangrijke beslissing. Waarom? Daarvoor moet je goed begrijpen hoe een bank precies werkt. In essentie komt het erop neer dat ze voor elke euro die jij opzij hebt staan, een veelvoud aan leningen kan verstrekken, omdat ze maar een deeltje van je geld als reserve moet aanhouden.
De pijnlijke 1 procent
Forum Ethibel doet jaarlijks een groot onderzoek naar duurzaam sparen en beleggen in ons land, de ERSIS-studie. Die toont dat duurzaam sparen in tegenstelling tot duurzaam beleggen weinig voorstelt in België. Eind 2022 stond amper 2,6 miljard euro van de 342 miljard euro op een duurzame spaarrekening. Dat is minder dan 1 procent.
Wat is een duurzame spaarrekening precies? Volgens de ERSIS-studie zijn dat rekeningen bij banken die met het geld zorgen “voor een positieve impact op mens en planeet door investeringen te richten op sociale en ecologische initiatieven en schadelijke sectoren te vermijden. Winst maken wordt gecombineerd met respect voor planetaire en menswaardige grenzen.” Dat klinkt niet slecht, toch?
Als centrale spil in de economie zijn banken essentieel in de transitie. Ze kunnen ervoor zorgen dat jouw zuurverdiende euro terechtkomt bij iemand die zijn huis energiezuinig wil renoveren. Of ze maken het mogelijk dat een bedrijf kan investeren in nieuwe, schone technologie.
Dat klinkt geweldig, maar er is ook een keerzijde. Het onderzoek Banking on Climate Chaos toonde – nog maar eens – hoe de grootste banken vele honderden miljarden in de oliesector blijven investeren. Dat ondanks de dure klimaatbeloftes die ze maken. Het gaat ook om banken die bij ons actief zijn.
Banken kunnen met andere woorden een force for good zijn, maar ze zijn dat zeker niet per definitie en niet allemaal. Als klant weet je bovendien meestal niet welke projecten en bedrijven met jouw geld worden gefinancierd.
Als je begrijpt dat voor het klimaat echt elke cent telt, dan zie je vast ook in dat je best even stilstaat bij je centen bij de bank.
Praten werkt
Misschien klinkt sparen als een verre droom, want het einde van de maand is er altijd sneller dan gehoopt. Zeker nu het leven nog een pak duurder is geworden, is er helemaal geen overschot. Toch kan je iets doen met heel veel impact, namelijk praten.
Praten met je bank is één van de belangrijkste acties die elk van ons kan ondernemen. Waarom? In gesprekken met banken horen we heel vaak: “Duurzaam sparen en beleggen? Daar zijn onze klanten niet mee bezig. Wij krijgen die vraag niet.” Dat willen we met deze campagne veranderen.
Elke keer iemand vraagt naar het duurzaamheidsbeleid, is dat een belangrijk signaal voor een bank: er is wel vraag naar duurzame financiële producten, klanten vinden dat wel belangrijk.
Als banken geregeld vragen krijgen, zullen ze hun aanbod duurzame producten uitbreiden en hun beleid aanscherpen. Enkel door te praten, kan je dus een wereld van verschil maken, daar zijn we heilig van overtuigd.
Je kan dus eenvoudig beginnen met de vraag of je bank een duurzame spaarrekening aanbiedt. Of wat het duurzaamheidsbeleid van de bank precies inhoudt.
De kans bestaat dat de bank een aantal standaardantwoorden klaar heeft. Bij Fairfin, een organisatie die ijvert voor een ander en beter financieel systeem, helpen ze je verder op weg om kritisch in gesprek te gaan met je bank door kanttekeningen en mogelijke vragen te geven bij veelgehoorde antwoorden.
Hoe kies je nu voor een bepaalde bank? Hieronder zijn er twee afwegingen die kunnen spelen bij je beslissing.
Een belangrijk onderscheid kan je maken tussen enerzijds de grote, universele banken en anderzijds de kleinere, meer klassieke spaarbanken. Size doesn’t matter? Misschien wel in de bankenwereld.
Een universele bank is vaak een one-stop shop. Wat ook je vraag is, ze hebben er wel een product voor op het schap liggen: zicht-, spaar- en termijnrekeningen, alle mogelijke beleggingen, verzekeringen en allerhande kredieten. Deze en nog veel andere producten worden aan de man of vrouw gebracht via een flashy app.
Kleinere spaarbanken daarentegen focussen vooral op zicht- en spaarrekeningen. Andere producten, zoals bepaalde verzekeringen of kredieten, kan je er niet krijgen. Het kan dat je daarom nog een andere bank nodig hebt om al je financiële zaken te regelen.
Je moet voor jezelf uitmaken waar jij je goed bij voelt.
Welk model valt nu te verkiezen? Grootbanken zullen er ongetwijfeld op wijzen dat zij veel complexere projecten gefinancierd krijgen en dat enkel zij de financiële vuurkracht in stelling kunnen brengen om de transitie te doen slagen.
Spaarbanken daarentegen zullen er fijntjes op wijzen dat zij in verhouding veel meer van hun geld investeren in de ‘echte’ economie en ook niet voor eigen rekening handelen in allerlei complexe financiële producten, een activiteit waarmee de grootbanken in 2008 nog een financieel armageddon veroorzaakten.
Groot of klein? Laat ons pragmatisch zijn: wellicht zijn beide nodig. Zoals zo vaak bij duurzaam sparen of beleggen is het zaak voor jezelf uit te maken waar jij je goed bij voelt. Want dat er verschillen zijn, maakt ook de tweede afweging duidelijk.
Banken zijn bijzonder complexe bedrijven. Het valt al niet mee om te begrijpen hoe ze financieel presteren, laat staan om te achterhalen hoe goed ze het doen in duurzaamheid. We verwijzen daarom graag naar het baanbrekende werk van Fairfin, een socioculturele organisatie die ijvert voor een ander financieel systeem.
Met zijn Bankwijzer toont Fairfin op een zeer overzichtelijke en toegankelijke manier hoe banken scoren op duurzaamheidsthema’s als klimaatverandering, biodiversiteit, mensenrechten en gendergelijkheid.
Fairfin maakt een doorlichting van de meeste banken die in België actief zijn. Per thema krijg je een score en kan je meer te weten komen over het beleid en de tekortkomingen of werkpunten van een bank.
Geen enkele bank is perfect. Maar als het op duurzaamheid aankomt, zijn er toch duidelijke verschillen. Deze afweging kan dus zeker mee je keuze voor een bank bepalen.
De principes van duurzaam bankieren
Internationaal bestaat er een Global Alliance for Banking on Values, een organisatie van banken en kredietinstellingen die duurzaam bankieren promoten. Leden van de GABV onderschrijven zes principes rond onder meer duurzaamheid, transparantie en financiering van de lokale economie en nieuwe businessmodellen. De organisatie bestaat uit meer dan 70 banken uit 45 landen. Samen helpen ze meer dan 60 miljoen klanten en beheren ze meer dan 200 miljard dollar. In België zijn VDK Bank en Triodos Bank aangesloten.
Lees meer
Gratis e-book – Impact met je geld in 4 stappen
Met dit e-book leer je slimmer en vooral duurzamer om te gaan met je geld. Je zal de duurzame belegger in jezelf ontdekken, een plan leren opmaken en een aanpak vinden die werkt voor jou.
